Ortodontik Problemlere Genel Bir Bakış
Çene kapanış bozuklukları
Ortodonti uzmanına başvurunun ana sebebi malokluzyon denilen dişlerin yanlış ve kötü kapanışıdır. Ortodontik problemler, hem fiziksel hem de psikolojik problemlere yol açabilir. Kapanış bozukluğunun, çiğnemede zorluk çıkarması ve iyi temizlenemeyen bölgeler yarattığı için daha fazla çürüğe yol açması fiziksel problemdir. Simetrik olmayan gülümseme ve çene görüntüsünden rahatsızlık ise kişide psikolojik sıkıntı yaratabilmektedir. Dişlerin ve çenelerin bozuklukların düzeltilmesi hem ağız sağlığınızı iyileştirir, hem çiğnemenizi düzeltir, hem de gülümseme estetiğinizi arttırır.
Dişsel ve iskeletsel bozukluklar birkaç kategoriye ayrılır. Problem dişlerde ve/veya çenelerde olabilir. Bazı bireylerde tek bir problem öne çıkarken, bazılarında ise bir çok sorun bir arada görülebilir. En çok rastlanan ortodontik problemler örnek fotoğraflarla aşağıda gösterilmektedir.
Dişlerde çapraşıklık
Çapraşıklık – Eğer çene kemiğinizde sürekli dişler için yeterince yer yoksa, dişler çok büyükse veya çene çok küçükse, kalıcı dişleriniz doğru pozisyonlarına yerleşemez ve çapraşıklık oluşur.
Örtülü (Derin) Kapanış (Deepbite) – Bu kapanış şeklinde üst ön kesici dişler alt dişleri fazla miktarda örtmektedir. Şiddetli durumlarda alt kesici dişler hiç görünmeyebilir, hatta üst kesici dişler, alt kesici dişlerin dişetlerine değebilir.
Çapraz Kapanış (Crossbite) – Bu durumda ise, alt dişler üst dişlerin önündedir. Hem ön hem de arka dişlerde bu ters kapanış durumu mevcutsa buna sirküler ters kapanış denir.
Ön bölgede tek dişte çapraz kapanış- Genellikle sürme sırasında alt kesici dişlerden biri veya ikisi üst kesici dişin önünde kalır. Dişeti sağlığını korumak için bu travmatik kapanışın en kısa sürede düzeltilmesi gereklidir.
Ön Dişlerde Açık Kapanış (Openbite)– Bu kapanışta, arka dişler sıkıldığında alt ve üst dişler tam olarak kapanmamakta, üst dişler alt dişleri yeterli miktarda örtmemekte ve ön dişler arasında boşluk kalmaktadır. Çiğneme kuvveti sırasında ön dişler, arka dişlerle aynı yükü paylaşmadığından, arka dişlere çok fazla baskı gelir. Bu, çiğnemeyi daha etkisiz hale getirmekle birlikte arka dişlerin daha hızlı yıpranmasına ve çene eklemi problemine neden olabilmektedir.
Dişler arası boşluk (Diastema)– Eğer çene kemiğinizde sürekli dişler için fazla yer varsa, dişler çok küçükse ve/veya çene çok büyükse, kalıcı dişlerinizin aralarında boşluklar oluşabilir. Diestema durumu bir veya daha çok dişi olmayan bireylerde de görülür. Boşluğa komşu dişler boş alanlara kayar ve dişler arasında boşluklar oluşabilir.
Ön dişlerde ileri itim (Artmış overjet): Yandan bakıldığında üst dişlerle alt dişler arasında boşluk vardır. Üst dişlerle alt dişler birbirini desteklemediği için travmaya açık bir kapanış mevcuttur.
Eksik dişler- Dişler doğuştan eksik olabilir veya çürük, travma gibi dışarıdan faktörlerle çekilmiş olabilir. Eksik dişlerin yerlerinde hala süt dişleri bulunabilir ve bu eksiklik hasta tarafından farkedilemeyebilir. Panoramik radyografi ile diş eksikliğini farketmek mümkündür.
Fazla dişler – Ender olarak ağızda olması gerekenden fazla diş görülebilir. Bu fazla olan diş, önde kesiciler arasında veya arkada küçük azı dişleri arasında olabileceği gibi, hiç çıkmamış ve gömük kalmış olarak çene kemiği içinde de bulunabilir. Bazı durumlarda fazla olan diş, diğer dişlerin yerini işgal eder ve asıl çıkması gereken diş süremez.
Gömük dişler- Bazı dişler, özellikle üst köpek ve 20 yaş dişleri doğru yerlerine süremez ise çene kemiğinin içinde gömük kalırlar.
